تواضع و فروتنى

تواضع راه دیگر براى جذب دوست و رفع غم و اندوه است.

تواضع و فروتنى اغلب از جمله‏ى فضایل اخلاقى به شمار مى‏روند.

اما افراد خجالتى که چندان در فکر خود نیستند اغلب از سوى دوستان و همسایگان سلطه گر خود مورد بهره کشى قرار مى‏گیرند.

هرگز فراموش نکنید که هر چند جسارت زیاد با سلطه گرى اشتباه مى‏شود، اما داشتن اندکى جسارت براى سلامت روح و جسم آدمى‏مفید است.

کسانى که نمى‏توانند یا نمى‏خواهند ابراز وجود کنند یا از خود جسارت نشان دهند از سوى والدین، افراد خانواده، دوستان، خویشاوندان، کارفرمایان، پزشکان و تقریبا هر کس دیگرى که با او برخورد مى‏کند، آلت دست قرار مى‏گیرند. زندگى آنان را دیگران مى‏گردانند. مورد بهره کشى اطرافیان واقع مى‏شوند. کارهاى ادارى کسالت آور و خسته کننده‏اى را که دیگران از انجام آنها شانه خالى مى‏کنند، بر دوش آنها مى‏گذارند.

احساس ناکامى و سرخوردگى که فرد کمرو از آن رنج مى‏برد ممکن است بسیار مخرب و سنگین باشد، و طیف گسترده‏اى از مشکلات جسمى و روحى را سبب گردد.

همان طور که یادآور شدیم یکى از راههاى رفع غم و اندوه ایجاد رابطه‏ى دوستانه و محبت با دیگران است. على علیه‏السلام مى‏فرماید:

ثلاث یوجبن المحبة، الدین و التواضع و السخاء(1)

1) کلمات قصار 376 على علیه السلام از کتاب هزار گوهر، ص 179.