وسیله خوبى براى تحریک اندیشه جهت تفکر، عبرت آموزى تسلى خاطر، هدایت از گمراهى، حساسیت در برابر امور، تفکر در برابر امور، تفکر درباره جهان داخل و خارج، پرورش تفکر و از این قبیل است.
از راه داستانها مىتوان تا حدود زیادى به صورت غیرمستقیم مسائل اخلاقى، فکرى، فرهنگى، اجتماعى، خانوادگى….. را آموخت.
قرآن مجید نیز در طریق تربیت از داستانهاى بسیارى چون داستان پیروى موسى علیهالسلام از مرد صالح براى نشان دادن تواضع و بردبارى، داستان اصحاب کهف براى نشان دادن قدرت و عظمت خداوند و زنده شدن پس از مرگ(1) و همچنین براى نشان دادن کیفر و عذاب بدکاران و پاداش نیکوکاران(2) داستان قارون که ستم کرد و مبتلاى عذاب الهى شد.(3)
داستان یوسف براى نشان دادن نتیجه عفت و پاکدامنى و توکل بر خدا(سوره یوسف)داستان اخدود که ناظر شکنجهها بودند.(4)
داستان لوط، داستان آدم و حوا، داستان حضرت مریم و پاکدامنى او…. را ذکر مىکند و مىفرماید:
کانَ فی قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِأُولِی الْأَلْبابِ(5)
همانا در حکایت آنان براى صاحبان عقل، عبرت کامل خواهد بود.
البته لازم به یادآورى است که داستان باید صفات خوب و نکات برجسته را نشان دهد و با سن افرادى که او از آن پند مىآموزد متناسب باشد. مثلا داستانها براى سه سالهها باید در ردیف طرز غذا خوردن، مهمانى رفتن، لباس پوشیدن،
طرز برخوردها، معرفى پدیدهها، اسامى اشیاء و از این قبیل باشد.
براى بزرگترها مسائل اخلاقى تربیتى و دینى(براى نوجوانان)مسائل مربوط به تلاش و کوشش، عفت و پاکدامنى، مبارزه با هواى نفس، رمز و راز موفقیت در زندگى، هدف از زندگى…. بیان شود.
هوشمندانهترین روش براى موفقیت این است که مکان آرام و خلوتى را براى اندیشیدن بیابید و کارهاى خود را با دقت مرور کنید. و شناخت نقاط ضعف و دانستن علتهاى ناکامى، خود گامىبراى موفقیت است. همچنین برنامهریزى صحیح و استفاده درست از فرصتها رمز موفقیت در زندگى مىباشد.
1) کهف / 13 و 14.
2) کهف / 87.
3) قصص / 81.
4) بروج / 4.
5) یوسف / 111.
