پیش از هر کاری باید رفتارها را شناسایی کرد. بعد از آن باید ببینیم که آیا رفتار مطلوب است یا نه؟ اگر رفتار مطلوب است باید کاری کنیم که این
رفتار ادامه پیدا کند. چنانچه رفتار نامطلوب است، باید کاری کنیم که این رفتار تکرار نشود. گاهی کار بر عکس است، یعنی رفتار مطلوبی مورد نظر ماست که دوست داریم، کودک ما آن رفتار را نشان دهد. در این صورت باید ببینیم که آیا کودک این رفتار را انجام می دهد یا خیر؟ اگر آن کار را انجام می دهد، کاری کنیم که این رفتار ادامه پیدا کند و اگر این رفتار را نشان نمی دهد، از روشهایی استفاده کنیم که رفتار جدید را به وجود آورد.
اولین کاری که جهت شناسایی رفتارها می توان انجام داد، این است که رفتارها را به شکلی تعریف کنیم که بتوانیم آنها را شناسایی و اندازه گیری نمائیم. مثلا شما می گویید کودک من خیلی شیطان است و می خواهم شیطنت او را کم کنم. اولین کار شما این است که شیطنت را طوری تعریف کنید که منظور شما مشخص شود. کودک شما چه کاری انجام می دهد که می گویید شیطان است؟ ممکن است شیطنت مجموعه ای از رفتارهای گسترده را در بر گیرد. مثلا داد و فریاد کردن، شکستن شیشه، درس نخواندن، بدون اجازه ی شما از خانه خارج شدن و…
بیان مسائل به شکل شیطنت، بی ادبی، خشمگینی، گستاخی، لوس، بی تربیت، بدجنس و… هیچ کدام به شکلی نیستند که بتوان به درستی آنها را مشخص کرد یا میزان آنها را اندازه گرفت. در صورتی که اگر آنها را به شکل رفتارهای مشخص درآوریم کار راحت تر می شود. مثلا به جای آنکه بگویید
کودک من خیلی زود عصبانی می شود می توانید بگویید، هنگامی که چیزی از من می خواهد و من فکر می کنم به صلاح او نیست، سر من داد می کشد و دندانهای خود را به هم فشار می دهد، سپس خود را روی زمین می اندازد و پاهایش را روی زمین می کوبد. اکنون می بینید که می توان هر یک از این رفتارها را اندازه گرفت. مثلا می توانید بگویید که کودک با چه شدتی فریاد می زند و این فریادها چند بار تکرار می شود.
این موضوع در مورد رفتارهای درست هم کاربرد دارد. مثلا به جای آنکه بگویید دوست دارم کودک من با ادب شود، بگویید کودک شما باید چه کارهایی انجام دهد تا او را با ادب بدانید. مثلا هنگام رسیدن به یک بزرگتر سلام کند، وقتی چند نفر صحبت می کنند، وسط حرف آنها نپرد و…
اکنون باید مدتی کودک را مورد مشاهده ی دقیق قرار دهید و رفتارهای قابل شناسایی او را ثبت کنید. این کار باعث می شود تا متوجه شوید که کودک شما چه رفتارهایی دارد واین رفتارها را به چه میزانی انجام می دهد. این کار باعث می شود تا اولا کودک خود را خوب شناسایی کنید، رفتارهای خوب و بد او را مشخص نموده و جهت بهبود رفتارهای او برنامه ریزی کنید. ثانیاً پس از اینکه برنامه های خود را انجام دادید، متوجه شوید که چه مقدار مؤثر بوده اند؟
