ایزد منان را ستایش می کنم و حضرت او را برای نعمت های بسیارش سپاس می گویم: هر چند: «وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لا تُحْصُوها إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحیمٌ؛ (1) و اگر نعمت های خدا را شماره کنید، نمی توانید آنها را بشمارید، به راستی که خداوند آمرزنده و مهربان است.«
سپاس تنها خداوند را می سزد که کودکان ناتوان را به یاری مهربانی والدین از هر آسیب و خطر حفظ می کند و آنان را آب و غذایی گوارا از شیر مادر روزی می فرماید؛ خداوندی که شیر دادن مادران به نوزدان خویش را پاداش می دهد و آن را با شب زنده داری و روزه داری برابر می کند.
و درود و سلام بر تمامی پیامبران، به ویژه خاتم و امامان معصوم علیهم السلام و نیز بر آخرین ستاره ی آسمان ولایت؛ آن کس که: «وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الأَرضُ وَ السَّمَاءُ وَ بِیُمنِهِ رُزِقَ الوَری«، حضرت بقیّة الله الاعظم، حجة بن الحسن العسکری – روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء-، و نفرین و لعن جاودانی پروردگار منتقم بر دشمنان آنان، به ویژه بر بنیانگذاران و مجریان واقعه ی خونین کربلا و قاتلان شیرخوار شهید نینوا.
یکی از مبانی اعتقادی همه ی مسلمانان و به ویژه شیعیان، جاودانه بودن احکام و آموزش های دینی است. مفاهیم و ارزش های دینی و نصوص و متون روایات معصومان علیهم السلام از حقیقتی جاودانه و ابدی، یعنی از ذات مقدّس خداوند متعال سرچشمه می گیرد.
هر چه در زمین هست و خداوند به آن فرمان داده است و ما آن را از زبان رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و یا ارباب عصمت و طهارت علیهم السلام می شنویم، مطابق با نیازهای فطری و طبیعی بشر است و بشر با عمل به آن احکام و فرمان ها سعادت هر دو جهان خود را تأمین و تعیین می کند.
خداوند در قرآن کریم می فرماید: «وَ ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوى إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْیٌ یُوحى؛ (2) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از روی هوس سخن نمی گوید، هر چه می گوید همان است که خداوند [به او] وحی کرده است.«
روشن است که سخن پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، همان سخن خداوند است و این نکته ای است که هر مسلمانی از جان و دل به آن اعتقاد دارد. در امتداد نبوت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، ولایت امامان معصوم علیهم السلام نیز تجلّی دیگری از هدایت الهی است. هر سخنی که امام معصوم می گوید، سخن پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و به همین
دلیل سخن خداوند است. به این روایت ارزشمند از امام صادق علیه السلام بنگرید تا مفهوم این گفته را نیکوتر دریابید:
»حَدِیثِی حَدِیثُ أَبِی وَ حَدِیثُ أبِی حَدِیثُ جَدِّی وَ حَدِیثُ جَدَّی حَدِیثُ الحُسینِ وَ حَدِیثُ الحُسَینِ حَدِیثُ الحَسَنِ وَ حَدیث الحَسَنِ حَدِیثُ أَمِیرِالمُومِنِینَ وَ حَدِیثُ أمِیرِالمُومِنِینَ حَدِیثُ رَسُولِ الله صلی الله علیه و آله و سلم وَ حَدِیثُ رَسُولِ الله صلی الله علیه و آله و سلم قَولُ اللهِ عَزَّوَجَلَّ«؛ (3)
سخن من، سخن پدرم و سخن او سخن جدم و سخن او سخن حسین و سخن او سخن حسن و سخن او سخن امیرالمومنان علیهم السلام و سخن او سخن پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم و سخن او کلام خداوند عزّوجلّ است.«
آری، معصومان علیهم السلام آینه ی جمال و جلال الهی اند و هر چه می گویند و هر چه می خواهند، گفته و خواسته ی خداوند است. به همین دلیل است که ما در زیارت جامعه، که یکی از نیایش های ارجمند و برجسته ی مکتب شیعه است، می خوانیم:
»کَلامُکُم نُور وَ أَمرُکُم رُشدُ وَ وَصِیَّتِکُم التَّقوی وَ فَعلُکُم الخَیرُ وَ عَادَتُکُمُ الإحسَانُ وَ سَجِیَّتُکُمُ الکَرَمُ وَ شَأنُکُم الحَقُّ وَ الصِّدقُ
وَ الرِّفقُ وَ قَولُکُم حُکمُ وَ حَتمُ وَ رَأَیُکُم عِلمُ وَ حِلمُ وَ حَزمُ….؛ (4) [ای امامان معصوم!] سخن شما نور و فرمان شما رشد و وصیّت شما پارسایی و عمل شما خیر و شیوه ی شما احسان و منش شما بخشش و مقام شما حقیقت و راستی و مدارا، و گفته ی شما استوار و حتمی و اندیشه ی شما دانش و بردباری و دقّت است.«
ما در این کتاب کوشیده ایم تا با ارائه ی شواهدی از قرآن کریم و روایات معصومان علیهم السلام به اهمیّت شیر مادر و اثرات اعجاز آمیز آن در تغذیه و تربیت نوزادان اشاره کنیم. این موضوع چنان مهم است که دلایل وشواهد فراوانی برای آن در متون دینی به چشم می خورد. بی تردید اگر پدران و مادران ارجمند بدانند که آموزش های دینی بسیاری درباره ی لزوم تغذیه ی نوزادان با شیر مادر و اثرات آن وجود دارد خود را دست کم از نظر دینی، مسوول و موظّف می بینند که به این آموزش ها و احکام عمل کنند و نوزدان خود را از بهترین و ارزشمندترین غذا، که شیر مادر است محروم نسازند.
نویسنده در آغاز، موضوع کتاب را از دیدگاه دینی بررسی کرده و پس از آن نیز به ارائه و عرضه ی دلائل و شواهد علمی درباره ی این مساله پرداخته است. البته نویسنده ی این کتاب متأسف است که برخی از ما مسلمانان، اثبات حقانیت
اصول و متون دینی را از یافته های تجربی و علمی طلب می کنیم و گاه به توصیه های علمی بیشتر از آموزش های دینی بها می دهیم. اما بنا به خواسته ی خداوند متعال و به مقتضای اصل جاودانگی دین، علم بشر هر چه پیش رود و به اصول تازه تری دست پیدا کند، مفاهیم کتاب و سنت برای او آشکارتر می شود.
نویسنده امیدوار است که پدران و به ویژه مادران گرامی با خواندن این کتاب به تکلیف دینی خود درباره ی شیر دادن به نوزدان آشناتر شوند و علاوه بر این از یافته های علمی دانشمندان نیز بهره مند شوند.
محمود ارگانی بهبهانی حائری
رمضان المبارک 1419 ق، برابر با دی ماه 1377
قم المقدسة، عش آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم
1) نحل16، آیه 18. در ترجمه ی آیات قرآن کریم، همواره از ترجمه ی محمّد مهدی فولادوند بهره برده ایم.
2) نجم (53(، آیات 3-4.
3) وسائل الشیعه، ج 18، ص 58 حدیث 33255-26.
4) زیارت جامعه، مفاتیح الجنان.
