طفل در شکم مادر عضوی از اوست و تحت تأثیر مادر است تحولات مادر، خوبی و بدی او، غذا و دوای او در جنین مؤثر است. به همین نظر دوران حمل را از بحرانی ترین دوره های زندگی کودک به حساب می آورند. طفل در رحم تحت تأثیر دو دسته عوامل است. عوامل مادی، عوامل روانی.
عوامل مادی:
منظور از آن تغذیه مادر، داروها، امراض میکروبی یا ویروسی، فشار خون مادر، سن مادر، فشار رحم، حجم رحم، نوع خون و از این قبیل است. بررسیها نشان داده است نوع غذائی که زن در دوران حمل مصرف می کند در جنین اثر می گذارد و بدین نظر حتی در روایات اسلامی از نوع غذای حامله نام برده اند. سوء تغذیه مادر در دوران حمل ممکن است زخمهای دیر پا در کودک ایجاد کند و حتی افراط در مصرف ادویه تند ممکن است موجب اگزما در طفل شود. الکل و مرفین و سایر مواد مخدره در خون و در نتیجه در جنین مؤثر است. حتی استعمال دخانیات در زنش قلب جنین مؤثر است و میزان آن را بالا می برد.
از دیگر مسائل در این زمینه مصرف داروهاست مثلاً مصرف تالیدومیدها در دوران حمل در سقط جنین مؤثر است و یا ممکن است کودک را دچار نقص یا کوتاهی دست و پا کند. برخی از داروها فلج کودکان ایجاد می کند یا کودکان کر و لال، مبتلای به روماتیسم قلبی تحویل می دهد. مسمومیت داروئی در دوران حمل زمینه را برای نقص جسمی و عقلی کودک فراهم می سازد.
عوامل روانی: منظور از آن اضطرابها، ناراحتیهای مادر در دوران حمل،
ترسها، نگرانیها، اندیشه های صواب و ناصواب، غم ها، شادیهای، منظره های حزن انگیز یا شادی بخش، هیجانات شدید، قانونی بودن یا نبودن کودک و اضطرابات ناشیه از آن، خشم ها، بدبین ها، بدخواهیها، جنایتها فریب ها همه و همه در جنین مؤثر است. بررسیهای اخیر نشان داده است زمینه روانی مادر پس از تشکیل جنین به بچه منتقل نمی شود ولی تغییرات ناشی از آن در کودک مؤثرند. پس در همه حال طفل در برابر زمینه های پدید آمده بی تفاوت نیست و بطور خلاصه یادآور می شویم که به عقیده برخی از صاحب نظران حتی کنسرت رفتن مادر در جنین مؤثر است.
در توصیه های اسلامی ذکر شده است که مادر تا حدود زیادی از هیجانات، غم و اندوه، خشم و اضطراب برکنار باشد. در برابر مناظر شاداب قرار بگیرد و حتی اطاقی که در آن زندگی می کند فرح بخش باشد.
خطراتی که جنین را تهدید می کند
بخشی از آن را در بررسی عوامل مؤثر بر جنین ذکر کردیم و اینک توجه شما را به نکات ذیل عطف می دهیم.
1- بیماریها: مخصوصاً بیماری های دائمی مادر چون قند، سل، سفلیس که در کودک می ماند و برخی از آنها موجب نارسائی هائی چون دیوانگی ضعف هوشی، کوری مادرزاد می شود.
اگر مادر در چهار ماه اول حمل بیماری سرخچه بگیرد (روبلا) اختلالاتی در جنین از قبیل آب آوردن چشم، کری، نقص ساختمان قلب، نقص دندان، کوچکی جمجمه و از این قبیل موجود می آید و کری از همه ی این بیماری ها شایع تر است.
2- کمبودها: منظور کمبودهای غذائی و مواد شیمیائی است. کمبود مواد کلیسم دار مادر در ساختمان استخوانها، دندانهای کودک اثر دارد و کمبود مواد فسفری در جنبه های دیگر و…
3- آلودگی ها: خستگی زیاد مادر در دوران حمل موجب زیادی مواد سمی در خون می شود و در کودک مؤثر است و یا صرف غذای فاسد و مانده در جنین مسمومیت ایجاد می کند و حتی رنگ نوزاد را تیره می سازد.
