کابوس شبانه

اگرچه بسیاری از متخصصین مراقبت کودکان عقیده دارند که کابوس شبانه از سن 3 سالگی شروع و تا 6 سالگی بسیار رایج است، اما عقیده ی شخصی من این است که این کابوس ها ممکن است خیلی زودتر

شروع شوند.

اگر به عنوان پرستار کودکان فعالیت کرده باشید، باید آماده برخورد با کودکان 2 ساله ای هم باشید که کابوس های شبانه را تجربه می کنند.

دکتر ریچادر فربر(1) معتقد است کودکان از سال دوم زندگی شان، رویاها و کابوس ها را تجربه می کنند، اما در این سن، توانایی تشخیص و تمایز بین رویا و واقعیت را ندارند. وی بیان می کند که به طور معمول کابوس ها علائم درگیری احساسی روزانه کودک اند. او معتقد است که بیشتر کابوس ها منعکس کننده ی درگیری های احساسی اند، اما در بسیاری موارد این درگیری ها و کابوس ها غیر طبیعی نیستند. کابوس ها اغلب در چرخه خواب REM یا خواب سبک اتفاق می افتند. اگر کودک شما راحت خوابیده و ناگهان در نیمه های شب با فریاد بیدار می شود، احتمالاً خواب بدی دیده و باید او را فوراً آرام و مطمئن ساخت. از آن جا که کودکی در این سن، قادر به تمایز بین واقعیت و رویا نیست، متقاعد کردن او به این که هیولا وجود ندارد، بی معناست. بر اساس تجربیات من، والدینی که این کار را می کنند فقط کودک خود را بیشتر ناراحت می سازند. من به این نتیجه رسیده ام که بهترین روش، پیروی از توصیه دکتر جان پیرس(2) و دکتر میریام استاپارد(3) است.

به گفته آن ها بهترین راه مقابله با هیولا، انداختن هیولا در یک سوراخ و یا گفتن ورد جادویی برای ناپدید کردن اوست. اگر کودک شما در طول شب به تکرار و به دفعات بیدار می شود، باید بررسی کنید که در طول روز چه اتفاقی افتاده و دلیل اصلی خواب های بد و آشفته او چیست.

یادداشت نمودن جزئیات فعالیت روزانه او و جزئیات کابوس شبانه اش، اغلب در شناخت و پیدا کردن عامل اصلی ناراحتی او و این که بدانیم چه کسی یا چه چیزی عامل آشفتگی اوست، مفید واقع می شود.

در دستورالعمل های زیر، فهرست عوامل رایج در بروز کابوس های پیاپی و نحوه برخورد با آن ها را مشاهده می کنید:

– داستان های شبانه و فیلم های ویدیوئی که حاوی مطالب داستانی خشن و جنگ و ستیز است، می تواند برای بعضی از بچه ها کابوس بیافریند. کودکی که 3 سال سن دارد، به ندرت می تواند بین واقعیت و مطالب غیر واقعی تمایز قائل شود و فیلم ها و داستان های او باید به نحو مناسب برای سنش انتخاب شود. اگر کودک بزرگ تر هم دارید، شاید لازم باشد که زمان خواب را طوری تنظیم کنید که کودک کوچک تر در معرض داستان های ترسناک قرار نگیرد. حتی داستان هایی مثل «شنل قرمزی» و

»سه بچه خوک کوچک» می تواند کودک زیر 3 سال را برای دیدن کابوس تحریک کند.

– گاه می توان کابوس های شبانه را به فعالیت مشخصی نسبت داد. کودک شما ممکن است در زمین بازی توسط یک کودک پرخاش گر تهدید شده باشد، یا این که ترس از حیوانات مشخص یا افرادی مانند پلیس در او شکل گرفته باشد. ترس از تاریکی اغلب به دیدن کابوس های پیاپی کودک کمک می کند. در بیشترموارد، نصب یک چراغ خواب دو شاخه کم ولت و خریدن اسباب بازی جدیدی که مثلاً هیولا را تعقیب می کند، مفید خواهد بود.

دیر خوابیدن های مداوم، به ویژه زمانی که والدین، کم طاقت و عصبی هستند، اغلب دلیلی است برای این که کودک، خسته، بی حوصله و زود رنج شود. کودک در چنین شرایطی با خستگی و اضطراب به تخت می رود و احساس می کند کسی دوستش ندارد. در نتیجه غمگین شده و بلند گریه می کند. در این وضعیت اگرچه به نظر می رسد دلیل اصلی بیداری او، کابوس باشد، ولی در واقع دلیل آن، نیاز به حصول اطمینان از جانب پدر و مادر است برای این که به او بگویند که از دستش عصبانی نیستند.

1) Dr.Richard Ferber.

2) Dr. John Pearce.

3) Dr. Miriam Stoppard.