نمازگزار پس از شناخت عظمت خداوند و مشاهده ذات کبریایی او با قلب، به رکوع و سجود، که نوعی خضوع عملی و نمادی از نهایت فروتنی و تسلیم در آستانه ی اوست، می رود. از این رو در ذکر این دو حالت، خداوند را منزه از هر عیب و نقض شمرده و تسبیح و تمجید او را می کند و بدین وسیله می آموزد که هیچ عیب و نقصی در افعال و سخنان و دستورهای او نیست و از جمیل محض جز جمال، و از کمال محض جز کمال آفرینی صادر نمی شود.
در حالت رکوع سری است که تأویلش این است که: آمنت بواحدانیتک ولو ضربت عنقی؛ یعنی خدایا ایمان به یکتایی تو دارم گر چه گردنم را بزنی. بنابراین رکوع و سجود درس و تمرین خضوع و تسلیم در برابر فرمان هایالهی در تمام لحظه های زندگی است. درباره ی حقیقت سجود نیز حضرت امیرالمؤمنین)علیه السلام) در ضمن حدیثی می فرمایند:
سجده ی اول یعنی خدایا مرا از خاک آفریدی و معنای سربرداشتن از آن یعنی مرا از زمین خارج کردی و سجده دوم یعنی دوباره مرا بر خاک بر می گردانی و معنای سربرداشتن از سجده دوم یعنی باز مرا از زمین، در قیامت، بیرون می آوری. (1)
1) میزان الحکمه، ج5، ص395.
