در مقابل خصوصیات جدیدی که در وجودش پیدا شده، دچار حالاتی نظیر احساس گناه می شود، خود را زندانی یا پنهان می کند. درد دل نمی کند و رازهای خود را حتی با پدر و مادر در میان نمی گذارد. به دوستانش نیز – به جز یک یا دو نفر خودمانی – چیزی نمی گوید.
زندگی درونی او دچار جهش جدیدی می گردد. داوطلبانه کناره گیری می کند. روزنامه ای تنظیم می کند و اشعاری می سراید و رؤیایی می شود. جاه طلبی و امیال پنهانی اش در دنیایی تخیلی – دنیایی که به آن پناه می برد – ارضاء می شود.
هنگام کودکی با دیگران به راحتی رابطه برقرار می کرد، اما حالا خود را منفرد یا ترد شده می پندارد. اکنون گوش به دنیای شخصی درونی خود می دهد و روابط عاطفی خود را با خانواده اش، که او را متهم به قرارداشتن در سن بدی می کنند، می گسلد. احساساتی بودن او از مرحله ای بسیار مشکل می گذرد. اشک ها زود جاری می شوند و حساسیت ها در اوج خود هستند. عکس العمل های مضطربانه و دلواپسی های مبالغه آمیزی ظهور می کند.
و بالاخره فرد در حال بلوغ، شدیداً به عیوب جسمانی خود حساس می شود. اگر موهایش بد کوتاه شده باشد از آن فاجعه می سازد. احساس می کند بینی ای کوتاه یا خیلی بلند، دندان های نا منظم یا لباس های مسخره دارد. بازی های بچگانه یا انجام تکالیف مدرسه دیگر برایش جالب نیست.
دلیل آن این است که تغییر و تحولات جنسی او، نا آگاهانه موجب
اغتشاشاتی در ذهنش شده است.
تاکنون در گروه های هم جنس خود با شوخی و استهزاء زندگی می کرد و جنس مخالف را به دیده ی تحقیر می نگریست. اما ناگهان جنس مخالف برایش جالب می شود و ده ها سئوال پیچیده طرح می گردد.
آن ها بین خود در این باره صحبت می کنند. پدر یا مادری خوش شانس هستند که بچه های شان به آن ها نزدیک باشند و این مسایل را رک و راست با آن ها در میان بگذارند، آن ها حق دارند جواب بخواهند. لحظه ی آن فرا رسیده است که به جای اطلاعات کلی، اطلاعات شخصی در اختیار او قرار داد.
در برخی موارد اساتید و پزشکان شرح این مسایل را به عهده می گیرند. اما بسیاری از والدین بر این عقیده هستند که نباید از این وظیفه طفره رفت. آنان معتقدند چنانچه این مسائل در محیط گرم و اطمینان بخش خانواده مطرح شوند می توان کمکی بیشتر و مثبت تر به نوجوان نمود.
کنجکاوی درباره ی مسایل جنسی صرفا بخشی از کنجکاوی های دوران بلوغ است. در این سن است که نوجوان متوجه می شود دنیا، فراتر از محیط خانواده و شهر اوست.
سئوالاتی که از خود می کند متفاوت هستند. می خواهد مکانیزم جامعه را بداند، و جوانه های علاقه بر مسایل نژادی و سیاسی از این امر سرچشمه می گیرد. در این عرصه نیز حق دارد جواب بخواهد.
