همواره گفته می شود: «کودکانی که از قبل دارای شخصیت شکل گرفته باشند، نادر هستند.» اما تعداد این موارد بیش از آن است که ما می پنداریم.
شخصیت کودک عبارت است از چیزی که باعث این یا آن رفتار یا در پیش گرفتن شیوه ای خاص می گردد.
مجموعه ای از صفات و عیوب، توانایی ها و ضعف ها که از کودک «او» را می سازد و باعث می شود که نتوان «او» را با دیگری اشتباه کرد، شخصیت نامیده می شود.
با این تعریف، شخصیت کودک، وجود دارد و والدین می توانند با آگاهی به این مطلب که این شخصیت پیشرفت می کند و تحول می یابد، آن را بشناسند. اما والدین همواره تمایل دارند فرزند خود را دست کم بگیرند.
حتی کودکی که به نظر می رسد فاقد شخصیت است، به معنای واقعی کلمه دارای شخصیتی متعلق به خود است و شیوه ی رفتار، زندگی، عمل و عکس العمل خاص خود را دارد.
با بررسی دقیق تر به عواملی که موجب شکل گیری شخصیت چنین کودکی شده اند، حداقل به پنج عامل بر می خوریم: توانایی جسمانی، شخصیت، هوش، تأثیر محیط و تاریخ فردی کودک.
اینها عناصری هستند که با هم در آمیخته و در هر لحظه نقش خود را ایفا می کنند.