احتیاط های لازم: نباید از کودک به طور مستقیم سئوال شود زیرا این سئوال سبب به وجود آمدن مکانیزم های ناشناخته می گردد. فقط یک سری عقاید و اندیشه ها به او داده و از کودک بخواهید که در بین آن ها، زیر آن هایی را که به نظر خودش درست تر می آیند خط بکشد و آن هایی را که تنها به نظر خودش نادرست می آیند خط بزند. در صورت امکان بهتر است که این لیست عقاید را با ماشین تایپ کرده و برگه ها را به او بدهیم تا او کار کوچک خود را به تنهایی و در آرامش و با فکری راحت انجام دهد. به طور قطع او باید در سنی باشد که آن چه را که می خواند درک کند.
دستور لازم: باید به کودک گفته شود، تستی را که می بینی لیستی از جمله ها و عقایدی است که بعضی از آن ها درست و برخی اشتباه هستند، هیچ کس به طور قطع نمی داند که کدام درست و کدام نادرست است. چرا که این یک
نظر خواهی شخصی است. تو تنها و در آرامش این لیست را می خوانی و زیر آن هایی را که به نظرت درست هستند خط می کشی و آن هایی را که به نظرت نادرست می آیند، خط می زنی، دسته ای که نظری نسبت به آن ها نداری را همان گونه رها می کنی، بدون این که زیر آن ها و یا روی آن ها خط بکشی. این معما نیست و تو باید نظر واقعی خود را بگویی. حالا لیست را می بینیم:
1 – قطره قطره جمع گردد، وانگهی دریا شود.
2 – با یک گل بهار نمی شود.
3 – آفتاب که رفت شب پره بیرون می آید.
4 – هر چه انسان بزرگ تر می شود مسایل را بهتر می فهمد.
5 – در زندگی، انسان همواره به خواهران و برادرانش احتیاج دارد.
6 – هنگامی که فردی صاحب یک فرزند است، خواستن فرزند دوم احمقانه است.
7 – خوش بختی یعنی پدری که حمایت می کند و مادری که نوازش می کند.
8 – همیشه شخص سومی هست که آرامش بین دو نفر را بهم می ریزد.
9 – خواهی نشوی رسوا، هم رنگ جماعت شو.
10 – هیچ کس از فکر دیگری خبر ندارد.
11 – بزرگ شدن، قوی و عاقل تر شدن است.
12 – تنها بچه های خیلی کوچک هستند که واقعاً خوش بخت هستند.
13 – یک گناه هرگز آن قدر که انسان فکر می کند بزرگ نیست.
14 – انسان هیچ وقت کاملاً بی گناه نیست.
15 – وقتی انسان قوی باشد می تواند هر سلاحی را به خدمت بگیرد و همیشه پیروز است.
16 – حق با قوی تر است.
17 – بهترین دوستی بین خواهران و برادران است.
18 – اغلب بی گناه به جای گناهکار تنبیه می شود.
19 – والدین همه ی فرزندانشان را به یک اندازه دوست دارند.
20 – انسان معمولاً دوست دارد از یکی از والدین در برابر دیگری دفاع کند.
21 – ترک کردن خانه مثل مردن است.
22 – همیشه لحظه هایی وجود دارد که انسان خود را زیادی حس می کند.
23 – هر چه کودک بزرگ تر می شود، کمتر به نوازش نیاز دارد.
24 – قشنگ ترین سن، شیرخوارگی است.
25 – خیلی ساده است که نشان دهیم کار قابل سرزنشی نکرده ایم.
26 – انسان دیر یا زود تنبیه خواهد شد.
27 – انسان تنها می تواند روی خودش حساب کند.
28 – انسان هیچ وقت به آن حدی که آرزو دارد، موفق نمی شود.
29 – برادران دشمن هم به دنیا می آیند، اما حس برادری اختلافات را از بین می برد.
30 – اغلب چیزهایی وجود دارند که انسان می خواهد از دست آن ها خلاص شود، اما مجبور به حفظ آن هاست.
31 – باید جای خود را به کس دیگری بدهیم، حتی اگر او را دوست نداشته باشیم.
32 – هنگامی که انسان کسی را دوست دارد، مشکل است که این علاقه را با دیگری تقسیم کند.
33 – بازگشت به خانه، یافتن آرامش است.
34 – کسی که کودکی را دوست ندارد، می گوید که کودک او را نمی خواهد.
35 – خوش بختی در پیش روی ماست، نه در گذشته.
36 – انسان همواره حق دارد که از آینده بترسد.
37 – احتیاجی نیست هر چیزی را از دیگران پنهان کنیم.
38 – هیچ کس نمی داند هر یک از ما تا چه حد گناهکاریم.
39 – ضعف و ناتوانی بدترین معایب است.
40 – دیگران همیشه ما را کودن می پندارند، در حالی که این طور نیست.
بررسی تست: چهار نظر اول هیچ معنای خاصی ندارند و تنها با نشان دادن عقایدی که به راحتی در مورد آن ها قضاوت می شود، برای شروع حرکت کودک می باشند. کودک بدین گونه به جای این که رفتار تدافعی به خود بگیرد، علاقمند شده و اعتماد می کند. مابقی سئوالات به گونه ای ترتیب یافته اند که
عکس العمل های مربوط به شش نوع عقده ی اصلی یعنی: کایین، ادیپ، طرد شدگی، ترک شدگی، احساس گناه و خود کم بینی را بر می انگیزند. بنابراین، جواب ها از سوال پنجم مد نظر می باشند.
پاسخ ها را روی دیاگرام صفحات بعدی بدین گونه باز نویسی می کنیم، سه نوع پاسخ به دست می آید:
الف) آری (نظراتی که زیر آن ها خط کشیده شده است(.
ب) خیر (نظراتی که روی آن ها خط زده شده(.
ج) سئوالاتی که راجع به آن ها قضاوتی نشده است و روی آن ها هیچ علامتی وجود ندارد.
تنها باید عقاید قطعی را در نظر گرفت و این پاسخ ها با سیاه کردن و یا هاشور زدن در کادر مربوط به خود در دیاگرام آورده می شوند.
مثلاً نظر شماره ی پنج مورد تایید قرار گرفته، پس مربع شماره ی پنج هاشور زده می شود و اگر رد شده مربع شماره ی پنج سیاه می شود.
نظر شماره ی شش مورد تایید واقع شده، پس مربع شماره ی شش سیاه می شود و اگر رد شده، هاشور زده می شود. (شماره های زوج و فرد بر عکس می باشند)
هنگامی که این کار پایان یافت، چند مسئله را در پیش رو داریم، از طرفی با تعداد مربع های سیاه در هر ستون اهمیت مربوط به عقده هایی که در آن
ستون سنجیده می شوند را بررسی می کنیم، از طرفی دیگر با تعداد مربع های هاشور زده، عکس العمل های جبرانی در مورد همان عقده سنجیده می شود. هر چه یک ستون بیشتر سیاه و یا هاشور زده شده باشد، عقده خواه مستقیم و خواه جبران شده، نقش مهم تری را بازی می کند. هنگامی که ستون کاملاً خالی بماند باز هم نشانه ی خطر است، می توان از خود پرسید که آیا بدبینی ایجاد نشده است و آیا کودک عمدی از پاسخ به سئوالات مزبور امتناع نکرده است؟
آن چه که صحیح و طبیعی است وجود نوعی هماهنگی بین مربع های سیاه و هاشور زده در هر ستون و قرار گرفتن مجموع مربع های پر شده بین یک تا چهار می باشد.
»سئوالات زوج»
سیاه کردن مربع اگر جواب مثبت است.
هاشور زدن مربع اگر جواب منفی است.
»سئوالات فرد»
هاشور زدن مربع اگر جواب مثبت است.
سیاه کردن مربع اگر جواب منفی است.
بنابراین
نرمال: در صورتی که از یک تا چهار مربع به کار گرفته شده در هر ستون، صفر تا دو مربع سیاه شده باشد.
مشکوک: ازچهار تا شش مربع به کار گرفته شده، دو یا سه مربع سیاه شده باشد.
بسیار مشکوک: از چهار تا شش مربع به کار گرفته شده، حداقل چهار تا سیاه شده باشد و یا این که ستون کاملاً خالی باشد و در نهایت بهتر است با یک
روانشناس نیز مشورت شود.
برای سنجش نتایج این تست کوچک با روشی گویاتر، می توان بر روی طرح دیگری مانند طرح زیر پاسخ ها را پیاده نمود و این در حالتی است که مربع های سیاه از یک طرف و مربع های هاشور زده از طرف دیگر، همه را در یک ستون قرار دهیم.
مثال 1(: فرانسوا سیزده ساله دارای سه خواهر و برادر کوچک تر از خود می باشد، خود از گروه احساساتی و خجالتی IQ نرمال (95درصد) می باشد. در کلاس به واسطه ی رفتارهای دبستانی پایین تر از سطح خود، باعث جلب توجه شده است. در رابطه با دیگران خجالتی است و در خانه نسبت به والدینش بسیار
پرخاشگر است. به نظر می آید که مبتلا به عقده ی کایین باشد، معهذا نتیجه ی تست را در اینجا می بینیم.
نتیجه: قسمت مربوط به عقده ها پر شده است، منطقه ی مربوط به بروز عقده ها اصلاً وجود ندارد، بنابراین رفتار او به طور مستقیم بیانگر عقده ها می باشد.
در آنجا سه مورد که در مراحل تشخیص مرض بوده و به هیچ وجه مربوط به عقده ی کایین نمی باشند وجود دارد. آن ها عقده های ترک شدگی، احساس گناه و از همه شدیدتر عقده ی طرد شدگی که عملاً به هیچ وجه بر طرف نشده است می باشند.
بنابراین اولین علل حالت تهاجمی و به عبارتی همان «اعتراض» وجود دارد، چرا که فرانسوا خود را طرد شده حس می کند.
دومی، عقده ی ترک شدگی است که با تلاشی برای جبران همراه می باشد.
(حالت تهاجمی برای جلب توجه و محبت والدین)
سومی، احساس گناه می باشد (عدم رضایت از خود، محکوم کردن خود) این احساس که آن چه را که باید انجام نمی دهد و یا آن چه را که نباید، انجام می دهد:
مثال دوم: ماری لوییز ده ساله، دارای دو خواهر و برادر بزرگ تر، از گروهی عصبانی و ماجراجو، از نوع IQ متوسط، پر حرکت، اخمو و جلب توجه کننده، مستبد و مهاجم، با خشونت در رفتار و گفتار ولی بی کینه و غرض می باشد. انتظار می رود که مبتلا به عقده ی خود کم بینی باشد ولی نتیجه ی دیاگرام چیز دیگری است.
نتیجه: طبیعی، رفتار منحصراً از شخصیت او سرچشمه می گیرد و تعلیمات باید همان باشد که ما برای کودکان عصبانی و ماجراجو گفتیم.
نشانه های خطاهای احتمالی: شخصی که تست را پیشنهاد می کند، به طور قطع می بایستی از هر گونه تلقینی به دور باشد و از بیان عقده های شخصی خود در تست و یا در ارزیابی سئوالات امتناع کند و متوجه سن و میزان فهم کودک، میزان اعتماد یا بدبینی او و بالاخره متوجه وجود عقایدی که بر اثر شنیدن مکرر در ذهن او ایجاد شده است باشد. در مورد دوران بلوغ این تست ارزشی نخواهد داشت، چرا که کودک خیلی خوب متوجه علایم خاص در هر یک از سئوالات خواهد شد و این مسئله سبب محافظه کاری و درون گرایی او خواهد شد.
بعضی کودکان بسیار پرشر و شور، خوش برخورد و پر تحرک بوده و به همه سئوالات پاسخ آری و یا نه خواهند داد، بدون این که سئوالی را بدون جواب بگذارند (گاهی تقریباً هیچ سئوالی را بدون جواب نمی گذارند) در این صورت ما دیاگرامی پر بار خواهیم داشت. بر عکس کودکان بسیار خجالتی و یا کند به ندرت جواب هایی صریح می دهند و جدول هایی خالی باقی می گذارند. در بین این دو مورد باید از تاویل و بیان سریع خودداری نمود. همین اختلاف سطوح است که مشخص کننده ی درون کودک
است.
و بالاخره عقده هایی نادرتر از شش مورد اشاره شده در بالا نیز می توانند وجود داشته و دخیل باشند. بنابراین تست فوق به هیچ وجه نماینده ی حتمی و قطعی عقده ها نمی باشد. تنها تست های شخصیتی در حضور روانپزشک یا مؤسسات متخصص می توانند با توجه و دقت خود، نتایج قطعی بدهند. ما تنها امیدواریم که تست عقاید، والدین را در بعضی نظرات عجیبی که کودکشان ابراز می دارد به فکر وادارد.
